Endometriose

Endometriose

Endometriose is een afwijking waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies, zich in de buikholte, op het buikvlies (peritoneum), eierstokken, eileiders, blaas en/of darmen bevindt.

Het baarmoederslijmvlies (endometrium) is slijmvlies dat zich aan de binnenkant van de baarmoeder bevindt. Aan het begin van iedere vruchtbare periode groeit dit slijmvlies aan. Wanneer een vrouw niet zwanger is aan het einde van deze periode, verwijdert het lichaam het slijmvlies. Dit gebeurt wanneer een vrouw ongesteld is.

Bij endometriose gebeurt dit proces ook buiten de baarmoeder. Dit zorgt vaak voor irritatie en kan leiden tot ontstekingen, littekenvorming en soms tot verklevingen tussen verschillende organen.

Baarmoederslijmvlies diep in de wand van de baarmoeder noemt men ook wel adenomyose.

Mogelijke onderzoeken bij Endometriose

Betrokken afdelingen en vakgroepen


Endometriose kan leiden tot vele klachten die het voelbaarst zijn wanneer u ongesteld bent. Het is zelfs mogelijk dat endometriose zorgt voor blijvende klachten. De klachten bij endometriose variëren van vrouw tot vrouw, van geen tot ernstige klachten.

De meest voorkomende klachten van endometriose zijn:

  • (extreme) buikpijn tijdens de ongesteldheid;
  • (chronische) buikpijn met mogelijke uitstraling naar de rug of de benen;
  • chronische vermoeidheid;
  • pijn of problemen bij het naar de wc gaan (plassen/poepen) tijdens de ongesteldheid;
  • pijn in de schouder tijdens de ongesteldheid;
  • problemen met zwanger worden;
  • pijn tijdens de seks;
  • psychische problemen.

De klachten van endometriose kunnen in de loop van de tijd erger worden. In het beginstadium is het mogelijk dat u alleen buikpijn heeft tijdens de eerste dagen van uw ongesteldheid. In een later stadium kunt u ook buikpijn buiten de ongesteldheid hebben en/of last hebben van een van de andere bovengenoemde klachten.

Mocht u één of meerdere van deze bovenstaande klachten hebben, dan raden we u aan om naar uw huisarts te gaan. Uw huisarts kan u vervolgens doorverwijzen naar het Maasstad Ziekenhuis.

Endometriose is een goedaardige chronische ziekte die voorkomt bij vrouwen die zich in de vruchtbare tijd van hun leven bevinden. Ongeveer 2-10% van de vrouwen die zich in de vruchtbare fase van het leven bevinden heeft endometriose. Toch is de aandoening redelijk onbekend met gevolg dat vrouwen de symptomen vaak pas laat ontdekken. De oorzaak van endometriose is onbekend. Waarschijnlijk bepalen meerdere factoren of u endometriose krijgt. Zo lijken bepaalde genen verband te houden met het ontstaan van de ziekte.

Endometriose is een afwijking waarbij weefsel dat lijkt op baarmoederslijmvlies, zich in de buikholte, op het buikvlies (peritoneum), eierstokken, eileiders, blaas en/of darmen bevindt.

Het baarmoederslijmvlies (endometrium) is slijmvlies dat zich aan de binnenkant van de baarmoeder bevindt. Aan het begin van iedere vruchtbare periode groeit dit slijmvlies aan. Wanneer een vrouw niet zwanger is aan het einde van deze periode, verwijdert het lichaam het slijmvlies. Dit gebeurt wanneer een vrouw ongesteld is.

Bij endometriose gebeurt dit proces ook buiten de baarmoeder. Dit zorgt vaak voor irritatie en kan leiden tot ontstekingen, littekenvorming en soms tot verklevingen tussen verschillende organen.

Tijdens de overgang stopt het proces van het slijmvlies aanmaken en afstoten. Ook de stukjes buiten de baarmoeder groeien dan niet meer. Ze zitten er nog wel, maar geven meestal geen klachten meer.

Hoe erg u endometriose hebt zegt niets over hoeveel klachten u ervaart. Ernstige endometriose met weinig klachten en minder ernstige endometriose met veel klachten komen beide voor.

Endometriose wordt op basis van het aanvullend onderzoek onderverdeeld in 4 stadia.

Endometriose stadium 1 en 2

Het merendeel van de vrouwen heeft endometriose in stadium 1 en 2 (90%). Bij dit stadium is er sprake van oppervlakkige endometriose op het buikvlies.

Endometriose stadium 3 en 4

Bij endometriose in stadium 3 en 4 spreken we van invasieve endometriose. Naar schatting heeft ongeveer 10% van de vrouwen met endometriose deze vorm (ongeveer 40.000 vrouwen in Nederland).

Adenomyose is een vorm van endometriose waarbij het slijmvlies zich bevindt in de spierwand van de baarmoeder. Deze goedaardige aandoening reageert hetzelfde op hormonen als het slijmvlies in de baarmoeder (cyclisch dikker worden, afstoten en bloeden).

Behandelingen

Endometriose is een chronische ziekte. De behandeling van endometriose is daarom bedoeld om pijn te verminderen en/of de kwaliteit van leven te verbeteren. Daarnaast zijn er behandelingen die u helpen bij het verbeteren van uw vruchtbaarheid. Zo kunt u op een natuurlijke manier of via vruchtbaarheidsbehandeling zwanger worden.

U krijgt medicijnen om de pijn te verminderen.

Hormoontherapie helpt over het algemeen goed om pijnklachten, veroorzaakt door endometriose, te verminderen. Welke hormoontherapie uw behandeld arts aanraadt is afhankelijk van uw persoonlijke situatie.

Meer informatie over de hormoontherapie

Uw behandeld arts kan endometriose, cysten en/of verklevingen tijdens een (kijk)operatie verwijderen om de pijnklachten te verminderen. Er is echter wel een kans op complicaties, deze spreekt uw behandeld arts voorafgaand aan de ingreep met u.

Meer informatie over de (kijk)operatie

Bij endometriose is het maar zelden nodig de baarmoeder te verwijderen; dit gebeurt alleen als andere behandelingen geen resultaat hebben gegeven. Als u met de gynaecoloog besluit tot een baarmoederverwijdering, kan het verstandig zijn de eierstokken ook te verwijderen. Deze maken hormonen (oestrogenen) aan die na de operatie endometriose kunnen blijven veroorzaken.

Vruchtbaarheid en zwanger worden

Ongeveer 60-70% van de vrouwen met endometriose is vruchtbaar en kan zonder hulp zwanger worden. Om zonder hulp zwanger te worden is het belangrijk dat de diagnose zo snel mogelijk wordt vastgesteld.

Er zijn een aantal oorzaken voor het uitblijven van zwangerschap bij endometriose:

  • Het kan zijn dat de eileiders verkleefd raken. Hierdoor kan de zaadcel de eicel niet bevruchten;
  • De aanwezigheid van ontstekingsstoffen;
  • Een minder goede eicelkwaliteit door aangedane eierstokken;
  • Een verstoring van het milieu van de baarmoeder bij adenomyose.

Wanneer er sprake is van endometriose en een kinderwens, kunt u in samenwerking met onze gynaecologen gespecialiseerd in fertiliteit (vruchtbaarheid) een behandelplan opstellen.

Meer weten?