21-12-2023

Ervaringsverhaal brandwonden door carbidschieten

Johathan (14 jaar) liep voor de tweede keer brandwonden op. Dit keer met carbidschieten. Om anderen te waarschuwen voor het gevaar, vertellen hij en zijn moeder Anja graag hun verhaal.

Traditiegetrouw wordt, op verschillende plekken in Nederland, eind december carbid geschoten. Bij carbidschieten wordt een metalen container, meestal een melkbus, gebruikt om carbid te laten reageren. Carbid is een stof die, wanneer je er water aan toevoegt, acetyleen gas en een sissend geluid produceert. Houd je hier vuur bij, dan ontstaat er een harde knal en een vlam. Vooral in het Noorden en het Oosten van Nederland vindt carbidschieten rond de jaarwisseling veel plaats.

De dag van het ongeluk

“Ik woon in Brabant. Bij ons in de buurt gaan we op de laatste dag van het jaar carbidschieten. Elk jaar ga ik met mijn vrienden naar een boer in de buurt. Daar doe ik het hele jaar door klusjes, op 31 december gaan we bij hem in het land carbidschieten,” legt Johathan uit. “Het is vooral heel gezellig en wat moet je anders doen op oudejaarsdag? In de avond mag je pas vuurwerk afsteken.”

Johathan tijdens het tafelvoetballen

2 jaar geleden ging het mis. Toen ging één van de melkbussen niet af. “Ik ging kijken waarom de bus niet af was gegaan. Toen ik de bal er afhaalde kwam er een steekvlam uit de melkbus, die mijn gezicht en hand raakte. Ik wist meteen dat het foute boel was en sprong in de sloot.”

Na een doorverwijzing van de huisarts, zijn Johathan en zijn ouders naar het brandwondencentrum van het Maasstad Ziekenhuis gereden. Hier werd hij direct geholpen. “Gelukkig viel het  mee,” legt Anja uit. Anja is de moeder van Johathan. “Na een aantal uren mochten we weer naar huis. Wel moesten we nog een aantal keren terug komen voor de wondverzorging. Dit doen de verpleegkundigen op de polikliniek, zodat je thuis verder kunt genezen.”

Niet de eerste keer in het Brandwondencentrum

Johathan en zijn ouders waren  geen onbekenden in het Rotterdamse brandwondencentrum. “Toen Johathan 1 jaar oud was, heeft hij thee over zich heen gekregen. Met spoed zijn we naar de huisarts in de buurt gegaan. Daar heeft de eerste wondverzorging plaatsgevonden. Uiteindelijk kwamen we voor de nazorg in het brandwondencentrum van het Maasstad Ziekenhuis terecht toen Johathan 8 jaar was. Dit omdat hij het vooral mentaal moeilijk had met zijn brandwonden,” vertelt Anja. “Er ging een wereld voor ons open in het brandwondencentrum. De begeleiding en mentale ondersteuning is zo goed. Daar heeft Johathan veel aan gehad, maar mijn man en ik zeker ook.”

Johathan en zijn moeder Anja

Zelf weet Johathan niets veel meer van het ongeluk: “Ik was nog heel jong, dus ik weet er niet zo veel meer van. Wel moet ik nog af en toe naar Esther Peters, mijn huidtherapeut. Zij helpt mij met het litteken op mijn arm.”

Moeder Anja: “Toen Johathan met carbidschieten voor de tweede keer in zijn jonge leven brandwonden opliep dacht ik: waarom gebeurt hem dit nog een keer? Als moeder deed mij dat veel verdriet, maar weet je wat zo mooi was? Johathan zei: ‘Mama, maak je maar niet zo veel zorgen, ik heb bij Anneke geleerd hoe ik hier mee om moet gaan. Het komt deze keer ook vast weer goed.’ Dat vond ik zo ontzettend krachtig van hem.”

Anders dan anderen

Inmiddels zie je aan Johathan niet meer dat hij brandwonden heeft gehad in zijn gezicht en op zijn hand: “Gelukkig zijn die brandwonden goed genezen. Zo hoef ik niet aan iedereen uit te leggen wat er is gebeurd.”

Wel heeft hij nog littekens van de brandwonden van zijn eerdere ongeluk. Die zitten vaak onder zijn kleding, maar als hij in de zomer een mouwloos shirt draagt of als hij gaat zwemmen, zijn die littekens wel te zien. “Dat is soms best lastig. Je hebt iets wat anderen niet hebben en ik krijg daar vaak vragen over.”

Waar Johathan niet hoeft uit te leggen wat er is gebeurd, is tijdens de jongerenweek die de Stichting Kind en Brandwond organiseert. Hier ontmoet hij andere jongeren met brandwonden. “Dit is heel gezellig. Je leert nieuwe mensen kennen en iedereen is tijdens zo’n week toch een beetje hetzelfde.”

Wie is de BOCK?

In het Maasstad Ziekenhuis zien de zorgverleners weinig patiënten met brandwonden door carbidschieten. In het brandwondencentrum van het Martini Ziekenhuis in Groningen is dat wel anders. Dat komt omdat in het Noorden en het Oosten van het land meer carbid wordt afgeschoten. Daarom vragen zij elk jaar aandacht voor het veilig afsteken van carbid. Dit doen zij met de vraag: ‘Wie is de BOCK?’. BOCK is een afkorting voor de Bewust Oplettende Carbid-Knaller.

De plannen voor dit jaar?

Of Johathan plannen heeft voor 31 december van dit jaar: “Ik ga weer met mijn vrienden carbidschieten, maar we zullen voorzichtiger zijn na wat er is gebeurd. Het gaat toch vooral om de gezelligheid.”

Veilig knallen

Kijk voor tips over veilig carbidschieten op https://wieisdebock.nl/. Tips voor het veilig afsteken van vuurwerk vindt u op www.brandwondenstichting.nl/vuurwerk.

Bekijk ook: het ervaringsverhaal van vuurwerkslachtoffer Milan via www.maasstadziekenhuis.nl/vuurwerk